Felaket dalgaları: Tüm zamanların en yıkıcı 10 tsunamisi!

1. SUMATRA, ENDONEZYA (2004)

2004'te Endonezya Sumatra'da meydana gelen deprem ve tsunami genellikle tüm zamanların en kötü tsunamisi olarak kabul edilir. Bu yıkım 26 Aralık'ta, Pasifik Okyanusu'ndaki Sumatra kıyısı açıklarında 9,1 büyüklüğünde bir depremin meydana gelmesiyle başladı.

Fotoğrafta Sumatra adasındaki bir sahil köyünün aldığı hasar görülüyor. Kaynak: AP

Bu depremden kaynaklanan tsunami, karadan 3 mil kadar içeriyi süpüren, 50 metreden daha yüksek dalgalar yarattı. Sumatra tsunamisi şimdiye kadarki en büyük tsunami dalgası olmasa da tahminen 230 bin kişinin hayatına mal oldu, 225 bin kişiyi yaraladı ve 10 milyar dolardan fazla hasara yol açtığı için en yıkıcı olan olarak kabul ediliyor.

Fotoğraf kaynağı: AA

2. KUZEY PASİFİK KIYISI, JAPONYA (2011)

11 Mart 2011'de yaşanan büyük Sendai depremi ve tsunami, bu zamana kadar meydana gelen en büyük tsunami. Japonya'nın ana adası Honshu'nun kıyısında meydana gelen bu tsunami, yaklaşık 40 metreden daha yüksek dalgaların saatte 500 mil hızla ilerlemesine neden olan 9,0 büyüklüğündeki bir su altı depremiyle tetiklendi.

Fotoğrafta Japonya'nın Miyagi Eyaleti'nde büyük Sendai depremi ve tsunamiden etkilenen evlerin enkazları görülüyor. Kaynak: AP

Bu tsunami, tahminen 18 bin hayatına mal oldu, yarım milyonu evsiz bıraktı ve 235 milyar dolardan fazla hasara yol açtı. Buna ek olarak, Japonya kıyılarındaki birçok nükleer santrale yakınlığından dolayı neredeyse Çernobil felaketi kadar kötü bir sonuçlanıyordu.

Fotoğrafta, 11 Mart 2011 depremi ve tsunami sırasında harap olmuş karaya vuran bir balıkçı teknesi görülüyor. Kaynak: AP

3. LİTUYA KÖRFEZİ, ALASKA (1958)

Büyüklüğü açısından Lituya Körfezi tsunamisi tarihte şimdiye kadar kaydedilen en büyük megatsunamidir. Tsunami, 90 milyon tondan fazla kaya ve molozun Lituya körfezine atılmasıyla sonuçlanan 7.8 büyüklüğündeki güçlü bir depremden kaynaklandı. Bu tsunami yaklaşık 53 metre yüksekliğinde olduğundan tarihteki en büyük tsunami dalgasını yarattı. Ancak tsunami yalnızca beş kişiyi öldürdüğü ve küçük hasara yol açtığı için pek fazla ün kazanmadı.

4. LİZBON, PORTEKİZ (1755)

Bu tsunami, 8.0 büyüklüğündeki bir dizi depremden kaynaklandı ve bu depremler Portekiz’deki liman kentlerinde üç ayrı tsunami dalgasına neden oldu. Bu dalgalardan en yıkıcısı Lizbon'u vurandı ve yaklaşık 30 metre yüksekliğinde olduğu için ve kıyı boyunca yüzlerce kilometrelik şehirleri etkilediğinden dolayı tarihteki en geniş dalgalardan biri olarak kabul ediliyor. Ayrıca, yalnızca Lizbon'da ölü sayısı 60 bin olarak biliniyor.

5. KRAKATU, ENDONEZYA (1883)

Çoğu tsunami depremden dolayı meydana gelse de bu tsunami, volkanik bir patlamadan dolayı yaşandı. Yaklaşık 37 metre yüksekliğinde olduğu bilinen bu tsunaminin tahmini olarak 40 bin kişinin ölümüne sebep olduğu ve 30 bine yakın kişiyi de yaraladığı biliniyor.

Fotoğraf: 23 Aralık 2018 Pazar günü çekilen bu hava çekimi, Endonezya'nın Java Boğazı'nda patlayan Anak Krakatau Dağı'nı gösteriyor. Kaynak: AP

6. ENSHUNADA DENİZİ, JAPONYA (1498)

1498 yılındaki Enshunada denizi tsunamisinin kaydedilen en eski tsunami olduğu biliniyor. 20 Eylül sabahı meydana gelen olay Kii, Sagami, Izu, Surugu ve Mikawa gibi kıyı şehirlerini etkiledi. Tsunamiye neden olan depremin büyüklüğü tam olarak bilinmemesine rağmen çoğu uzman bunun 8.3 olduğunu düşünüyor. Bununla birlikte, ortaya çıkan tsunami dalgasının ne kadar yüksek olduğu bilinmiyor ancak 30 binden fazla kişiyi öldürdüğü biliniyor.

2011'de çekilen fotoğrafta, büyük bir deprem ve ardından gelen tsunamiden sonra Pasifik Okyanusu'nda sürüklenen bir Japon evi görülüyor. Kaynak: AP

7. NANKAIDO, JAPONYA (1707)

Bu tsunami dalgasının yaklaşık 100 metre yüksekliğinde olduğu ve 8.4 büyüklüğündeki deprem sonucu meydana geldiğini biliniyor. Bunun yanı sıra 30 binden fazla insanın öldüğü, aynı sayıda binanın yıkıldığını ve onlarca dalganın kara parçasını kilometrelerce sürüklediği de biliniyor.

Fotoğraf: Japonya'nın Nankaido bölgesinde bulunan Shikoku Kagawa adası.

8. GÜNEY ŞİLİ, GÜNEY AMERİKA (1960)

1960 yılında Şili'nin güneyinde, şimdiye kadar kaydedilen en büyük deprem olan 9.5 büyüklüğündeki deprem meydana geldi ve küresel bir etki yaratacak kadar güçlüydü. Deprem çok fazla hasara yol açarken bazı bölgelerde yüksekliği 80 metreye ulaşan bir tsunami dalgası yarattı. Bu dalga, yaklaşık 140 kişiyi öldürdü ve 2 milyondan fazla insanı evsiz bıraktı.

Fotoğraf: Pehoe Gölü Yansıma ve Cuernos Tepeleri, Şili

9. MESSINA, İTALYA (1908)

Messina Düzlüğünde 7.5 büyüklüğünde bir depremin meydana gelmesi ve 12 metre yüksekliğe kadar tsunami dalgalarının oluşması 80 bin kişinin ölümüne yol açtı. Sabahın erken saatlerinde yaşanan bu felakete hazırlıksız olan insanlar, çifte felaket yüzünden yok olan 10’dan fazla şehirden taşınmak zorunda kaldı.

Fotoğraf: Messina limanı

ST. HELENS DAĞI, WASHINGTON (1980)

Washington'daki St. Helens Dağı'ndaki volkanik patlama, son 50 yılda Amerika Birleşik Devletleri'ni vuran en şok edici ve korkutucu doğal felaketlerden biri. 18 Mayıs 1980'de St. Helens Dağı patladığında yanardağın büyük bir kısmı yakındaki Spirit Gölü'ne doğru patladı. Bu, Margaret Dağı'nın yan tarafına çarpan, 800 metreyi aşan bir tsunami dalgasıyla sonuçlandı. Tsunamide kimse ölmese de tarihteki en uzun tsunamilerden biri olarak biliniyor.

18 Mayıs 1980 tarihli fotoğrafta, St. Helens Dağı patlarken gökyüzünde oluşan kül, duman ve enkaz bulutu görülüyor. Kaynak: AP

Kaynak: History Defined, Britannica